De nieuwe minister van Financiën van Griekenland heet Yanis Varoufakis: een fervent criticus van de Europese aanpak van de Griekse schuldencrisis. Maar ook een onorthodoxe denker over marktwerking.

De charismatische leider van de links-radicale partij Syriza, Alexis Tsipras, wist maandag alle ogen op zich gericht, na een klinkende overwinning bij de Griekse parlementsverkiezingen.

In de loop van dinsdag presenteert Tsipras een nieuw kabinet, maar in de ochtend lekte al uit wie de nieuwe minister van Financiën wordt: econoom Yanis Varoufakis. Dat is meteen ook de man die veelvuldig contact zal hebben met Jeroen Dijsselbloem, de voorzitter van de club van ministers van Financiën van de eurozone.

Op zijn blog kondigde Varoufakis dinsdag al aan dat hij ook als minister van Financiën actief blijft als blogger, zij het met minder frequente bijdragen.

Op de schouders van Varoufakis komt een zware last te liggen: hoe zorgt hij ervoor dat de belofte van Syriza om een einde te maken aan het harde bezuinigingsbeleid in Griekenland wordt gehonoreerd, zonder dat de schuldeisers van Griekenland worden geschoffeerd?

Lees ook het artikel: 5 hordes die Griekenland moet nemen om in de eurozone te blijven.

Varoufakis: kritisch over Griekse schuldenlast

Varoufakis staat bekend als een fervent criticus van de aanpak van de schuldencrisis in zuidelijke eurolanden. Eerder pleitte hij voor een pan-Europees investeringsprogramma om de kwakkelende economie van de eurozone te stimuleren, de gezamenlijke uitgifte van staatsschuld via euro-obligaties en een Europese bankenunie.

De huidige schuldenlast van Griekenland is volgens Varoufakis onhoudbaar. Maandag stelde hij in een interview met de BBC: "Europa heeft in zijn oneindige wijsheid besloten om dit bankroet (van Griekenland, red) aan te pakken door de grootste last te leggen op de zwakste schouders, die van de Griekse belastingbetaler."

Tegelijk lijkt Varoufakis niet van plan om meteen een ramkoers in te zetten, als het gaat om het kwijtschelden van Griekse schulden. Naar eigen zeggen heeft hij al een "bemoedigend inspirerend" gesprekje gehad met eurogroep-voorzitter Jeroen Dijssselbloem. "Als nieuwe minister van Financiën, kan ik u verzekeren dat ik niet naar de eurogroep zal toestappen met een oplossing die goed is voor de Griekse belastingbetaler, maar slecht voor de Ierse, Slowaakse, Duitse, Franse en Italiaanse belastingbetaler", zei Varoufakis dinsdag tegen een Iers radioprogramma, aldus persbureau Reuters.

Onorthodox denker over marktwerking

Ideologisch is Varoufakis minder makkelijk te plaatsen dan op het eerste gezicht lijkt. Na de verkiezingsoverwinning van Syriza verklaarde hij tegenover de krant Ta Nea dat een nieuwe regering de "driehoek van corruptie" zou aanpakken die wordt gevormd door media, banken en bouwbedrijven. Dat klonk als klassiek-linkse retoriek.

Tegelijk blijkt uit zijn economische werk dat Varoufakis geen principiële afkeer heeft van marktwerking. Sterker, als adviseur van de maker van computergames Valve hield Varoufakis zich bezig met het ontwerp van bijzondere marktvormen. Daarbij merkte hij op dat er vaak marktwerking is tussen bedrijven, maar niet binnen bedrijven: die zijn veelal georganiseerd volgens wat Varoufakis een klassieke 'commandostructuur' noemt.

Veel tijd voor theoretische bespiegelingen over de markteconomie zal Varoufakis de komende maanden niet hebben. Zijn belangrijkste taak: zorgen dat er een compromis wordt gevonden tussen Griekenland en de trojka van het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank. Anders valt Griekenland ongewild wellicht toch uit de eurozone.

Zie ook dit interview van discussieplatform met Yannis Varoufakis uit 2011.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl